Informatie voor gegevensaanbieders

Als uw organisatie actief is in de mobiliteitssector in België, moet het hoogstwaarschijnlijk datasets en diensten registreren op het NAP ITS. Op het NAP ITS kunnen gegevens worden gegroepeerd in vier NAP-types, elk gebaseerd op een Europese gedelegeerde verordening:

• Multimodale reisinformatiediensten (MMTIS; EU 2017/1926 en zijn amendement (EU) 2024/490)
• Realtimeverkeersinformatiediensten (RTTI; EU 2015/962)
• Verkeersveiligheidsinformatie (SRTI; EU 886/2013)
• Informatiediensten voor veilige en beveiligde parkeerplaatsen voor vrachtwagens en bedrijfsvoertuigen (SSTP; EU 885/2013)

Bovendien moeten de gegevenscategorieën die beschreven staan in de reglementering voor de uitrol van infrastructuur voor alternatieve brandstoffen (AFIR; EU 2023/1804) geregistreerd worden op het NAP ITS.

In elk van deze gedelegeerde verordeningen wordt afzonderlijk bepaald welke actoren gegevensreeksen en diensten in het NAP ITS moeten registreren:

• Voor MMTIS:

• Vervoersautoriteit: een overheidsinstantie die belast is met verkeersbeheer of -planning of met de controle op of het beheer van een bepaald vervoersnetwerk en/of bepaalde vervoerswijzen die onder haar territoriale bevoegdheid vallen;
• Vervoersexploitant: een publieke of particuliere entiteit die verantwoordelijk is voor het in stand houden en het beheer van de vervoersdienst;
• Aanbieder van vraagafhankelijk vervoer: een publieke of particuliere aanbieder van vraagafhankelijk vervoer aan gebruikers en eindgebruikers, m.i.v. reis- en verkeersinformatie daarover;
• Infrastructuurbeheerder: een publieke of particuliere instantie of onderneming die verantwoordelijk is voor de totstandbrenging en het onderhoud van vervoersinfrastructuur of een deel daarvan.

• Voor RTTI:

• Wegenautoriteit: een overheidsinstantie die verantwoordelijk is voor de planning, de controle of het beheer van wegen die onder haar territoriale bevoegdheid vallen;
• Wegenexploitant: een publieke of particuliere entiteit die verantwoordelijk is voor het onderhoud en beheer van de weg;
• Dienstverlener: een publieke of particuliere aanbieder van een realtimeverkeersinformatiedienst, met uitzondering van loutere doorgeefluiken van informatie, aan gebruikers en eindgebruikers;
• Producenten van digitale kaarten: producenten van digitale kaarten die realtimeverkeersinformatie verspreidt.

• Voor SRTI:

• Publieke en private wegbeheerders: elke natuurlijke of rechtspersoon die bijdraagt tot het verstrekken van minimale universele verkeersveiligheidsinformatie;
• Dienstverleners: elke natuurlijke of rechtspersoon die bijdraagt tot het verstrekken van minimale universele verkeersveiligheidsinformatie;
• Omroepen: omroepen voor verkeersinformatie.

• Voor SSTP:

• Publieke of particuliere exploitanten van parkeerterreinen: elke publieke of private instantie of onderneming die met name instaat voor de inrichting en het onderhoud van veilige en beveiligde parkeerterreinen voor vrachtauto's, of een gedeelte daarvan;
• Dienstverleners: elke publieke of private instantie die gebruikers informatiediensten aanbiedt voor veilige en beveiligde parkeerplaatsen voor vrachtwagens.

De eerste stap bij het vaststellen van uw wettelijke verplichtingen is te bepalen aan welke gedelegeerde verordening(en) uw organisatie als actor deelneemt (zie het vorige punt). Houd er rekening mee dat uw organisatie wettelijke verplichtingen kan hebben in meerdere gedelegeerde verordeningen.

In elk van deze gedelegeerde verordeningen wordt afzonderlijk bepaald welke datasets en diensten door de respectieve actoren moeten worden geregistreerd. Gemakkelijkheidshalve geven wij hieronder een samenvatting. Een volledig overzicht is te vinden in de officiële publicaties van de gedelegeerde verordeningen zelf.  Mocht u na het raadplegen van dit overzicht nog vragen hebben over uw wettelijke verplichtingen, neem dan contact op met de NAP Helpdesk (contact@transportdata.be).

•  Voor MMTIS: EU 2017/1926 en zijn amendement (EU) 2024/490

Vervoersautoriteiten, vervoersexploitanten, aanbieders van vraagafhankelijk vervoer en infrastructuurbeheerders (zoals hier gedefinieerd) moeten gegevensreeksen en diensten registreren voor alle vervoerswijzen, zoals:

De gedelegeerde verordening maakt een onderscheid tussen statische en dynamische reis- en verkeersgegevens. Op dit moment is het verplicht de meeste statische gegevens die in de dienstverleningsniveaus 1-3 worden beschreven (zie onderstaande tabel), te registreren voor het hele Belgische vervoersnetwerk. Specifiek voor punt 1.1(d)(ix), punt 1.2 (a)(i),(iii),(vii) en (c)(i),(ii) en punt 1.3 (a)(ii),(iii) en (c)(iii) is de deadline echter 1 december 2024.

De deadline voor het registreren van de statische datasets en diensten beschreven in dienstverleningsniveau 4, is 1 december 2025.

Vanaf 1 december 2025 zal het ook verplicht zijn om dynamische reis- en verkeersgegevens te registreren voor dienstverleningsniveau 1 voor het uitgebreide TEN-T netwerk. Daarna moeten de gegevenscategorieën die beschreven staan in dienstverleningsniveau 2 voor het uitgebreide TEN-T netwerk geregistreerd worden op het NAP ITS tegen 1 december 2026. Ten slotte moeten de dynamische reis- en verkeersgegevens voor het volledige Belgische vervoersnetwerk geregistreerd worden tegen 1 december 2028. Voor een volledig overzicht van alle types dynamische gegevens per dienstverleningsniveau kunt u de bijlage van de MMTIS-aanvulling raadplegen.

De verschillende deadlines staan ook samengevat in de onderstaande tijdlijn. U moet echter niet wachten tot de respectieve deadlines. Hoe sneller u uw datasets registreert en hoe meer accurate metadata u aanlevert, hoe waarschijnlijker het is dat uw datasets en diensten geïntegreerd zullen worden in reisplanners en andere reisinformatiediensten van derden.

In de Gedelegeerde Verordening wordt gespecificeerd welke gegevens in welk formaat moeten worden verstrekt (in de artikelen 4 en 5). Voor het gemak geven wij hieronder een samenvatting. Wanneer zich wijzigingen voordoen of onnauwkeurigheden worden vastgesteld, dienen de gegevens tijdig te worden bijgewerkt.

Indien uw organisatie op het NAP ITS een dataset of dienst registreert voor de categorie MMTIS, moet zij een aanvullende Verklaring van overeenstemming indienen. Klik hier voor meer informatie.

• Voor RTTI: EU 2015/962

De wegenautoriteiten en -operators (zoals hier gedefinieerd) moeten de volgende gegevens registreren:

• a) Statische weggegevens: het is verplicht gegevens te registreren voor de in de onderstaande tabel vermelde types. De gegevens moeten worden verstrekt in een gestandaardiseerd formaat indien beschikbaar en zo niet in een ander machineleesbaar formaat.

• b) Dynamische wegstatusgegevens: het is verplicht gegevens te registreren voor de in de onderstaande tabel vermelde types. De gegevens moeten worden verstrekt in DATEX II of in een ander machineleesbaar formaat dat er volledig compatibel en interoperabel mee is.

• c) Weggegevens: het is verplicht gegevens te registreren voor de in de onderstaande tabel vermelde types. De gegevens moeten worden verstrekt in DATEX II of in een ander machineleesbaar formaat dat er volledig compatibel en interoperabel mee is.

Indien uw organisatie op het NAP ITS een dataset of dienst registreert voor de categorie RTTI, moet zij een aanvullende Verklaring van Overeenstemming indienen. Aanbieders van realtime-informatiediensten en makers van digitale kaarten moeten ook een Verklaring van Overeenstemming indienen, ook al hoeven zij geen gegevensreeksen of diensten te registreren. Klik hier voor meer informatie.

Opgelet: vanaf 1 januari 2025 wordt het verplicht om een aantal nieuwe datasoorten te registreren, zoals in detail beschreven in de bijlage van de nieuwe Gedelegeerde Verordening voor RTTI (EU 2022/670).

• Voor SRTI: EU 886/2013

Publieke en private wegenoperators en en/of dienstverleners moeten voor het TEN-T-netwerk (met uitzondering van de stedelijke knooppunten) middelen opzetten of gebruiken om gebeurtenissen of omstandigheden op het gebied van verkeersveiligheid te detecteren.

Publieke en private wegenoperators en/of dienstverleners zijn verplicht de vastgestelde gebeurtenissen of omstandigheden op het gebied van verkeersveiligheid in het NAP ITS te registreren. De gegevens moeten worden verstrekt in DATEX II of in een ander machineleesbaar formaat dat er volledig compatibel en interoperabel mee is.

Er gelden specifieke toegangsvereisten voor de uitwisseling en het hergebruik van de in het NAP-ITS geregistreerde gegevens. Deze omvatten onder meer de verspreiding op niet-discriminerende basis en binnen een welbepaald tijdsbestek. Zie artikel 7 van de gedelegeerde verordening voor een volledig overzicht.

De SRTI-gegevens omvatten verschillende soorten gebeurtenissen of omstandigheden in verband met de verkeersveiligheid:

De informatie dient voor alle types te omvatten:

• de plaats van gebeurtenis of omstandigheid;
• de categorie van de gebeurtenis of omstandigheid en, indien van toepassing, een korte beschrijving;
• indien nodig, het advies om de rijstijl aan te passen.

De informatie moet worden ingetrokken indien de gebeurtenis of de omstandigheid ophoudt te bestaan, of worden aangepast als er een wijziging optreedt.

Indien uw organisatie op het NAP ITS een dataset of dienst registreert voor de categorie SRTI, moet zij een aanvullende Verklaring van Overeenstemming indienen. Omroepdiensten moeten ook een Verklaring van Overeenstemming indienen, ook al hoeven zij geen datasets of diensten te registreren. Klik hier voor meer informatie.

• Voor SSTP: EU 885/2013

Publieke of private exploitanten van parkeerterreinen en dienstverleners moeten gegevens verzamelen over veilige en beveiligde Publieke en private parkeerterreinen voor vrachtwagens en bedrijfsvoertuigen op het TEN-T-netwerk.

Publieke of private exploitanten van parkeerterreinen en dienstverleners zijn verplicht de verzamelde gegevens in het NAP ITS te registreren. De gegevens moeten worden verstrekt in DATEX II-formaat of in een ander internationaal compatibel formaat, zodat de interoperabiliteit van de informatiediensten in de gehele Unie gewaarborgd is.

De SSTP-gegevens omvatten:

Indien uw organisatie op het NAP ITS een dataset of dienst registreert voor de categorie SSTP, moet zij een aanvullende Verklaring van Overeenstemming indienen. Klik hier voor meer informatie.

U kunt een dataset of dienst voor uw organisatie op het NAP ITS registreren door de volgende stappen te volgen, die ook duidelijk worden geïllustreerd in onze instructievideo.

• Maak eerst een persoonlijke account aan door op de knop Registreren te klikken op de homepage. Volg de aangegeven stappen en vergeet niet uw account te bevestigen door te klikken op de link in de bevestigingsmail die naar uw mailbox wordt gestuurd. Afhankelijk van uw mailboxinstellingen kan het zijn dat deze e-mail in uw spamfolder terechtkomt.
   
• Log in op NAP ITS met uw account om een organisatie te creëren of lid te worden van een bestaande organisatie.
  • Om een nieuwe organisatie aan te maken, klikt u op de knop Organisatie toevoegen op https://www.transportdata.be/nl/organization. Volg de weergegeven stappen en geef de metadata voor uw organisatie op. Klik op Organisatie opslaan. De metadata van uw organisatie en de conformiteitsverklaring kunnen later worden gewijzigd in het overzicht van uw organisatie door op de knop Beheer te klikken.
  • Om lid te worden van een bestaande organisatie, gaat u naar de pagina Organisaties en klikt u op de knop Lidmaatschap aanvragen. De beheerder van de organisatie ontvangt dan een e-mail en zal dan uw lidmaatschapsaanvraag bekijken.
• Zodra u lid bent van een organisatie, zorgt u ervoor dat u bent ingelogd en navigeert u naar het tabblad Datasets en klikt u op de knop Dataset toevoegen om een nieuwe dataset of dienst te registreren.
• Verstrek de metadata met betrekking tot de dataset of de dienst, met inbegrip van informatie over de licenties. Hiervoor bieden wij een handige template om in te vullen, overeenkomstig het gecoördineerde Europese profiel (de Coordinated Metadata Catalogue). Wanneer u klaar bent met uw werk, zorg er dan voor dat u de toegankelijkheid van uw dataset of dienst op 'Publiek' zet, zodat de metadata voor iedereen zichtbaar zijn op het NAP ITS.
• Opmerking: u bent niet verplicht om uw dataset als open-source openbaar beschikbaar te maken. Doet u dat niet, dan moeten de gebruikers van de dataset contact met u opnemen alvorens ze uw gegevens kunnen gebruiken. Zorg daarom dat u de juiste contactgegevens voor uw dataset vermeldt in de metadata.
• Klik vervolgens op de knop Volgende: Data toevoegen om een of meer bronnen aan uw dataset of service te koppelen. In het algemeen is een bron een URL die verwijst naar een externe locatie (bijvoorbeeld de website van uw organisatie) waar de dataset of dienst wordt gehost. Kleinere bedrijven die niet over de mogelijkheden beschikken om zelf datasets te hosten, kunnen deze datasets rechtstreeks op het NAP ITS uploaden.
• Dien de Verklaring van Overeenstemming van uw organisatie in. Indien u reeds een Verklaring van Overeenstemming hebt ingediend, werk ze dan bij indien nodig.
• Herhaal de bovenstaande stappen voor elke gegevensreeks of dienst die u wilt registreren.

Ja, voor de Gedelegeerde Verordeningen RTTI en MMTIS kunt u een derde partij (“proxy”) machtigen om uw datasets en diensten te registreren op Transportdata.be. Deze partij wordt beschouwd als een gevolmachtigde en moet de “normale” procedure volgen voor het registreren van een organisatieaccount en datasets op het NAP. Dit houdt ook in dat de verantwoordelijkheid voor het indienen de verklaring van overeenstemming bij de gevolmachtigde (= proxy) ligt.

Daarnaast moet de gevolmachtigde (= proxy) de ingevulde volmachtovereenkomst (in pdf) uploaden naar zijn organisatieaccount. Zo zijn we formeel op de hoogte dat de data van uw organisatie via de gevolmachtigde geregistreerd wordt en zijn de taken en de aansprakelijkheden van beiden partijen duidelijk vastgelegd. U kunt hier een sjabloon voor de volmachtovereenkomst downloaden.

Let op: indien uw organisatie over data beschikt die op het NAP geregistreerd moet worden, maar deze niet mee omvat zit in de overeenkomst met de gevolmachtigde, dan dient uw organisatie deze data nog steeds afzonderlijk op het NAP te registreren.